Heb jij ook moeite om je leerlingen een boeiend verhaal te laten schrijven? De één komt niet op gang en de ander weet niet te stoppen. En vervolgens zit jij na afloop weer te staren naar die stapel nakijkwerk. Het nakijken van een stelopdracht is een hele opgaaf. Tuurlijk, één ellenlang verhaal lukt nog wel. Twee ook nog wel. Maar na drie? Of vier? Hoe zorg je toch dat die leerlingen een mooi verhaal schrijven? De oplossing is de verhalenberg.
Een bekend begrip in het Engelstalige onderwijs: de story mountain. Leer kinderen verhalen schrijven volgens de opbouw van begin-midden-eind. Een handige manier om je stelopdrachten vorm te geven en leerlingen ook daadwerkelijk creatief te leren schrijven. In plaats van een weinig inspirerende opdracht uit de methode. Of als tijdvuller. Zie hier: de verhalenberg, het antwoord op deze problemen.
Hoe werkt de verhalenberg?
In de bijgevoegde bestanden vind je een Powerpoint presentatie en een PDF pakket om je op weg te helpen. Leerlingen hebben allemaal een eigen kopie van de verhalenberg. Heb je bijvoorbeeld net een spannende geschiedenisles achter de rug? Of wil je de fantasie van je leerlingen prikkelen na een les over insecten? Leer ze met deze strategie om op een gestructureerde wijze een boeiend verhaal te schrijven over deze onderwerpen.
Als instructie voor het schrijven van een verhaal gebruik je de volgende stappen:
- Vertel in een paar zinnen wat er in je verhaal gaat gebeuren per stap op de berg.
- Schrijf vervolgens iets over je hoofdpersonen.
- Beschrijf in één paragraaf het gehele verhaal.
- Schrijf nu je eerste schets van je verhaal.
De verhalenberg helpt leerlingen met de bekende problemen van creatief schrijven: de leerling die niet op gang komt, de leerling die eindeloos schrijft zonder ergens te komen of de leerling die weinig variatie of fantasie weet te gebruiken. Door hen te helpen met het structureren voordat ze aan hun verhaal beginnen kun je hier inhoudelijk op coachen en ze in een nieuwe richting duwen. Eén van creativiteit en inhoud. Zodat ze een verhaal schrijven waar ze trots op kunnen zijn.
Waarom is een stelopdracht zo effectief?
Het schrijven van een verhaal biedt de kans tot geïntegreerd onderwijs: geen losse spelling les of woordenschat les, maar integratie. Een taalmethode is qua opzet vaak zo ingedeeld dat het gaat om het geïsoleerd oefenen van deelvaardigheden. Het grotere doel achter elke taalmethode is geletterdheid in de breedste zin van het woord. Maar toch merk je vaak in de klas dat leerlingen een spellingles heel goed maken, maar het spellingdictee een stuk minder. We oefenen namelijk wel het invullen van de opdrachten, maar niet het internaliseren van de spellingswoorden. Het zelf schrijven van teksten is een veel effectievere manier om de taalvaardigheid van je leerlingen te vergroten. Zeker als je dit integreert in de zaakvakken. Leren in samenhang én effectieve integratie van spelling en woordenschat. Een mooi boek dat hier meer tips voor geeft is Thema’s en Taal.
Alternatieve werkvorm
Een andere manier om via de verhalenberg tot een goed verhaal te komen is de “snowflake method”. Vrij vertaald: de sneeuwvlokjes-methode. Lees er hier meer over (site is in het Engels). Kort gezegd is elk sneeuwvlokje uniek. Zodra je er één onder de microscoop bekijkt zie je dat de vertakkingen van een sneeuwvlokje eindeloos doorgaan. Op eenzelfde manier kun je ook jouw verhaal laten vertakken:
- Laat je leerlingen de verhalenberg bestuderen. Vervolgens beschrijven ze in één zin hun verhaal. Dus bijvoorbeeld: “Johan wint op een dag de loterij, besluit een tropisch eiland te komen maar komt tot de ontdekking dat geld niet gelukkig maakt als hij al z’n vrienden kwijt raakt uit arrogantie.”
- Vervolgens wordt er vanuit deze ene zin een paragraaf geschreven.
- Deze paragraaf wordt vervolgens weer opgesplitst in zinnen.
- Deze zinnen worden ook weer verdeeld in paragrafen. De leerlingen beschikken nu over een overzicht wat er in hun verhaal moet gebeuren.
- Check met de verhalenberg of je een goeie opbouw in je verhaal hebt. Hussel anders de volgorde van je verhaal door elkaar tot het klopt.
- Schrijf je verhaal!
Je leest het – met een beetje creativiteit zijn de mogelijkheden eindeloos om er echt wat gaafs van te maken. En als het straks weer november is zijn er vast wel leerlingen in jouw school die mee willen doen met het Young Writer Program van NaNoWriMo. En voor je het weet heb je opeens gepubliceerde boeken in je school liggen!
Download hier:
Zelfs je leerlingen die normaal nooit tot het schrijven van een verhaal komen zullen opeens versteld staan van hun eigen kunnen. Het fabeltje dat ze geen fantasie hebben of niet kunnen schrijven moet uit de wereld geholpen worden. Iedereen is creatief! Alleen is het soms handig om een leidraad te hebben die je op weg helpt om een lastige opdracht als “schrijf maar een verhaal” tot een goed resultaat te brengen. Ik hoor heel graag hoe het in jouw klas is gegaan. Deel je misschien een foto van je leukste verhaal via Twitter of Instagram?
Geen reacties