Differentiatie is te doen #3: Preteaching

Wat is preteaching?

Preteaching komt uit het Engels, letterlijk vertaald betekent het zoiets als “vooraf lesgeven”. In Nederland wordt het vooral ingezet bij leerlingen die een achterstand hebben in bepaalde vaardigheden. Door extra ondersteuning te geven voordat ze er in de klas mee aan de slag gaan lukt het deze leerlingen dan toch.

De hele klas

Ook buiten Nederland is preteaching een bekend begrip. Het mooie is dat het hier ook ingezet wordt voor de hele klas. Als er bijvoorbeeld een lastig onderwerp aankomt dan zorgt de leerkracht eerst dat er vooraf kennis opgebouwd wordt. Dit kan in allerlei vormen, met een werkblad, een extra instructie of een vooruitblik op de komende weken.

Op die manier is preteaching een krachtig leermiddel om de klas voor te bereiden op wat er komen gaat. Huiswerkopdrachten zijn dan ineens niet meer voor verwerking, maar als voorbereiding. Een “flipped classroom” in actie!

Groepjes of het individu

Binnen je gedifferentieerde planning (met gedifferentieerde doelen) heb je goed zicht op wat er moet gebeuren. Je weet ook al grofweg welke leerlingen extra uitdaging of ondersteuning nodig hebben. Op die manier is preteaching een krachtig middel om (kleine) groepjes leerlingen voor te bereiden.

Ideeën voor preteaching

In een onderzoek van Berg & Wehby (2013) zijn verschillende strategieën onderzocht op effectiviteit. Niet elke strategie heeft namelijk een positieve impact gehad in dit onderzoek. Hieronder heb ik op basis van dit artikel een kleine greep aan activiteiten of leermiddelen beschreven die je in kunt zetten voor effectieve preteaching:

• Kernwoorden: Denk aan spellingwoorden of het voorbereiden van de woordenschat. Voor een mooie NT2 koppeling vraag je de leerlingen de woorden ook in hun moedertaal erbij te schrijven. De keuze van woorden is cruciaal. Het is bijvoorbeeld belangrijk om woorden uit te kiezen die betekenisvol zijn en aansluiten bij de lesstof. Deze woorden moeten middels preteaching expliciet onderwezen worden om positief resultaat te zien.
• Kernzinnen: Binnen bepaalde vakgebieden zijn er phrases of stellingen die de kern vormen van waar het de komende tijd over gaat. Dit kan het geval zijn bij levensbeschouwing of bij een literatuurles. Geef je leerlingen die het nodig hebben alvast die voorsprong om mee te doen met de les.
• Kernbegrippen: Een lessenserie over vulkanisme, de periode tussen WO I en WO II, fotosynthese, grammatica, polynomiale vergelijkingen… geef je leerlingen alvast een lijst met kernbegrippen mee die ze kunnen bestuderen voordat de les begint. Hoe beter deze kernbegrippen georganiseerd zijn in bijvoorbeeld een mindmap, hoe beter. Het aanbrengen van onderlinge, visuele verbanden, komt het leren alleen maar ten goede.
• Preteaching op leergedrag: Eén van de meest eenvoudige manieren om met preteaching te beginnen is om het dagschema mee te geven voor volgende dag waarin kort beschreven staat wat er in elke les gedaan gaat worden. Bijvoorbeeld: “Aardrijkskunde: Vandaag gaan we leren hoe sedimentatie de vorming van rivieren beïnvloedt.” of “Rekenen: Vandaag gaan we staartdelingen met rest oefenen waarvan de uitkomst uit drie cijfers bestaat.”
• Stappenplan: Laat je leerlingen zien hoe ze de belangrijkste informatie kunnen verzamelen en/of organiseren. Op die manier hebben ze een geheugensteuntje bij de hand. Denk bijvoorbeeld aan een stappenplan voor begrijpend lezen. Stapsgewijs weten ze hoe ze een tekst moeten analyseren.
• Voorkennis activeren: Een andere strategie gaat over het aanwakkeren van kennis die al aanwezig is. Te denken valt aan: (a) brainstormen, (b) vragen stellen en (c) vraaggesprekken over bepaalde problemen of onderwerpen.

Variatie is hier het toverwoord. Probeer dus een combinatie van verschillende strategieën uit, afhankelijk van je lessen. Op die manier geef je je leerlingen de kans om op hun niveau zich voor te bereiden om dat wat komen gaat. Veel succes ermee!